Antarayalar: Yoga'nın 13 Engeli

Yoganın 13 Engeli: Antarayalar ve Bunları Aşma Yolları

Antarayalar, Patanjali’nin Yoga Sutra’sında (1:30-31) tanımlanan, yoga yolunda karşılaşılan 13 engeldir. Vyadhi (hastalık), Styana (ilgisizlik) gibi dokuz ana ve Duhkha (acı), Daurmanasya (depresyon) gibi dört küçük engel, yoga pratiğini zorlaştırır. Tek noktalı zihin (ekagrata) geliştirerek bu engeller aşılır ve birey Mokşa’ya (kurtuluş) ulaşır. Bu engelleri anlamak, yogilere şefkat, beceri ve farkındalık kazandırır.

Yoganın 13 Engeli

Patanjali, Yoga Sutra’da (1:30-31) Antarayalar’ı iki gruba ayırır: dokuz ana engel ve dört küçük engel. Bu engeller, zihni, bedeni ve ruhu etkileyerek yoga yolunda ilerlemeyi zorlaştırır. Her bir engel, samskara’ların (zihinsel izlenimler) ve ahamkara’nın (ego) bir yansıması olabilir. Patanjali, bu engellerin farkındalık ve disiplinle aşılabileceğini öğretir.

Dokuz Ana Engel

Patanjali, Yoga Sutra (1:30)’da dokuz ana engeli tanımlar. Bu engeller, yoga pratiğinin temel zorluklarıdır ve her yoginin karşılaşabileceği yaygın tuzakları ifade eder:

1. Vyadhi (Hastalık): Fiziksel veya zihinsel rahatsızlık, yoga pratiğini engeller. Örneğin, kronik bir hastalık veya anksiyete, asana ve meditasyonu zorlaştırabilir. Shaucha (arınma) ve sağlıklı bir yaşam tarzı (ör. bitki temelli diyet, düzenli uyku) ile bu engel hafifletilir.
2. Styana (İlgisizlik): Görevlere karşı isteksizlik veya erteleme, pratiği aksatır. Örneğin, “Bugün yorgunum” diyerek yoga matına gitmemek, Styana’nın bir göstergesidir. Tapas (öz disiplin) ile bu engel aşılır.
3. Sanshaya (Şüphe): Kendi yeteneklerinden veya yoganın sonuçlarından şüphe duymak, ilerlemeyi durdurur. Brihadaranyaka Upanişad (4.4.23), şüphenin gerçekliği bulmayı engellediğini öğretir. Svadhyaya (öz-sorgulama) ve meditasyon, bu engeli çözer.
4. Pramada (Gaflet): Dikkatsizlik veya sebat eksikliği, pratiği yüzeyselleştirir. Örneğin, asana sırasında telefonla oyalanmak, Pramada’yı yansıtır. Ekagrata (tek noktalı odak) ile bu engel aşılır.
5. Alasya (Tembellik): Zihinsel veya fiziksel atalet, tamas’ın (karanlık, durağanlık) baskınlığıdır. Örneğin, sabah erken kalkmamak, Alasya’nın bir biçimidir. Tapas ve düzenli asana pratiği, bu engeli ortadan kaldırır.
6. Avirati (Aşırı Düşkünlük): Zevklere veya maddi nesnelere bağlılık, zihni dağıtır. Örneğin, sosyal medyaya bağımlılık, Avirati’yi yansıtır. Samtosha (kanaatkârlık) ve meditasyon, bu bağımlılığı azaltır.
7. Bhrantidarshan (Yanlış Görüş): Yoga veya sonuçları hakkında yanlış algılar, zarar verebilir. Örneğin, yoganın sadece fiziksel bir egzersiz olduğunu düşünmek, Bhrantidarshan’dır. Jnana Yoga ve kutsal metinlerin çalışılması, bu engeli çözer.
8. Alabdha-bhumikatva (İlerleyememe): Bir sonraki yogik aşamaya ulaşamama, cesareti kırar. Örneğin, meditasyonda derinleşememek, bu engelin bir göstergesidir. Düzenli pratik ve sabır, bu engeli aşar.
9. Anawasthitatwa (İstikrarsızlık): Elde edilen bir aşamayı sürdürememe, geri düşmeye neden olur. Örneğin, bir süre meditasyon yaptıktan sonra bırakmak, Anawasthitatwa’yı yansıtır. Tapas ve tutarlılık, bu engeli çözer.

Dört Küçük Engel

Yoga Sutra (1:31), dokuz ana engel mevcut olduğunda ortaya çıkabilecek dört küçük engeli tanımlar. Bu engeller, genellikle birincil engellerin sonuçlarıdır:

1. Duhkha (Acı): Fiziksel veya zihinsel keder, pratiği zorlaştırır. Örneğin, bir kayıp sonrası yas, Duhkha’yı tetikler. Bhakti Yoga ve meditasyon, bu acıyı hafifletir.
2. Daurmanasya (Depresyon): Arzuların karşılanmaması sonucu ortaya çıkan umutsuzluk. Örneğin, bir hedefe ulaşamamak, Daurmanasya’ya neden olabilir. Samtosha pratiği, bu engeli çözer.
3. Angamejayatwa (Titreme): Vücudun istemsiz hareketleri, genellikle zihinsel ajitasyondan kaynaklanır. Örneğin, meditasyonda huzursuzluk, Angamejayatwa’yı yansıtır. Pranayama (ör. Nadi Shodhana) ile bu engel aşılır.
4. Shvasa-prashvasa (Düzensiz Nefes): Zihinsel ajitasyonla bağlantılı nefes bozuklukları. Örneğin, stresli bir anda hızlı nefes almak, bu engelin bir göstergesidir. Pranayama ve farkındalık, nefesi düzenler.

Yoganın Önündeki Engelleri Aşmak

Patanjali, Yoga Sutra (1:32) içinde, bu engellerin ekagrata (tek noktalı zihin) geliştirilerek aşılabileceğini öğretir. Engeller, zihnin dağılmasına neden olur, ancak tek bir nesneye odaklanmak (ör. nefes, mantra veya bir mum alevi), bu dağılmayı çözer. Patanjali, ayrıca Ishvara Pranidhana (yüce bilince teslimiyet) ve meditasyon gibi uygulamaların engelleri ortadan kaldırdığını belirtir (1:23).

Örneğin, Vyadhi ile karşılaşıldığında, düzenli asana ve sağlıklı beslenme ile fiziksel sağlık güçlendirilir. Styana için, sabah 10 dakika Surya Namaskar pratiği disiplini artırır. Her engel, farkındalık ve sabırla ele alındığında, yoga yolculuğunu derinleştirir.

Günlük Hayatta Engelleri Aşma

Antarayalar’ı günlük yaşamda aşmak için şu pratikleri benimseyin:

• Vyadhi: Günde 20 dakika Hatha Yoga ve bitki temelli bir diyetle sağlığı koruyun.
• Styana: Her sabah 10 dakika asana veya meditasyon yaparak disiplini güçlendirin.
• Sanshaya: Haftada bir kez Bhagavad Gita veya Upanişadlar okuyarak şüpheyi azaltın.
• Pramada: Asana sırasında dikkatinizi nefese odaklayarak gafleti önleyin.
• Alasya: Günde 15 dakika Kapalabhati pranayama ile tembelliği giderin.
• Avirati: Günde 5 dakika şükran meditasyonu ile maddi arzuları azaltın.
• Bhrantidarshan: Jnana Yoga ile (ör. “Ben kimim?” tefekkürü) yanlış algıları düzeltin.
• Alabdha-bhumikatva: Haftada 3 kez 20 dakika meditasyonla sabırlı olun.
• Anawasthitatwa: Günlük tutarlı bir yoga rutiniyle istikrarı koruyun.
• Duhkha: Günde 10 dakika Gayatri Mantra ile içsel huzuru güçlendirin.
• Daurmanasya: Her akşam şükran günlüğü tutarak umutsuzluğu azaltın.
• Angamejayatwa: Günde 10 dakika Nadi Shodhana ile bedeni sakinleştirin.
• Shvasa-prashvasa: Stres anında 5 dakika derin nefes egzersizi yapın.

Örneğin, bir işte başarısızlık hissettiğinizde, Samtosha pratiği ile mevcut duruma şükrederek Daurmanasya’yı hafifletebilirsiniz.

Öz-Farkındalık: Antarayalar Üzerine Düşünme

Antarayalar’ın etkisini anlamak için şu soruları düzenli olarak düşünün:

• Hangi Antaraya şu anda pratiğimi en çok engelliyor?
• Samskara’larım hangi engelleri güçlendiriyor?
• Ekagrata’yı geliştirmek için hangi uygulamayı yoğunlaştırmalıyım?
• Hangi Niyama veya Yama, engellerimi aşmama yardımcı olabilir?
• Mokşa’ya giden yolda nasıl daha sabırlı olabilirim?

Haftada bir kez bu soruları bir deftere yazarak yanıtlayın. Bu, öz-farkındalığınızı artırır ve Antarayalar’ı aşma sürecini derinleştirir.

Sonuç

Antarayalar, Patanjali’nin Yoga Sutra’sında tanımlanan, yoga yolunda karşılaşılan 13 engeldir. Vyadhi, Styana, Sanshaya gibi dokuz ana ve Duhkha, Daurmanasya gibi dört küçük engel, zihni ve bedeni dağıtır. Ekagrata (tek noktalı zihin), Tapas, Samtosha ve Ishvara Pranidhana gibi uygulamalarla bu engeller aşılır. Yoga Sutra’nın rehberliğinde, Antarayalar’ı anlamak ve üstesinden gelmek, bireyi atman’ın Brahman ile birliğine ve Mokşa’ya yönlendirir.

Kaynakça

Bu içerik, yoga felsefesi, Hinduizm ve Vedik geleneklerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Başlıca kaynaklar aşağıda listelenmiştir:

• Bryant, E.F. (2009). The Yoga Sutras of Patanjali: A New Edition, Translation, and Commentary.
• Radhakrishnan, S. (1953). The Principal Upanishads.
• Feuerstein, G. (1998). The Yoga Tradition: History and Philosophy.
• Olivelle, P. (1996). Upaniṣads: Translated from the Original Sanskrit.
• Satchidananda, S. (1978). The Yoga Sutras of Patanjali.
• Venkatesananda, S. (1984). The Supreme Yoga: Yoga Vasistha.
• Chapple, C.K. (2008). Yoga and the Luminous: Patanjali’s Spiritual Path to Freedom.
• Telles, S., et al. (2008). Effect of Yoga on Autonomic Nervous System. Indian Journal of Physiology and Pharmacology.
• Ross, A., & Thomas, S. (2010). The Health Benefits of Yoga and Exercise. Journal of Alternative and Complementary Medicine.

Tüm Kaynakları Göster